Türkiye, Ay'a gidecek yerli uzay aracının tasarımını tamamladı.

Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, Ay'a gidecek yerli uzay aracının tasarım çalışmalarında son aşamaya geçildiğini ve yakında imalata başlanacağını açıkladı.

TÜBİTAK Uzay'ın yürütücülüğünde geliştirilen yerli uzay aracının tasarım çalışmaları önemli ölçüde tamamlandığını açıklayan Yıldırım, “Aracın dizayn çalışmaları tamamlandı, kritik dizayn dediğimiz safhadayız, bu da bitmek üzere. Artık imalata geçilecek.” dedi.

Ay Araştırma Programı-1 (AYAP-1) görevi için yerli uzay aracı önümüzdeki yıllarda ilk olarak Ay’a sert iniş gerçekleştirecek. 2029 veya 2030 yılında ise yumuşak iniş yapılması planlanıyor. Yumuşak inişle birlikte Ay’a gezen bir araç indirilmesi ve Ay’dan bilimsel veri toplanması hedefleniyor.

Yerli uzay aracının sefer, görüntüleme ve bilimsel veri toplama gibi görevleri için geliştirilen alt sistemleri Türkiye’de üretiliyor. Aracın uçuş yazılımları, komuta kontrol yazılımları, S ve X bant frekans üzerinden haberleşme sistemleri TÜBİTAK UZAY tarafından geliştiriliyor.

Hibrit itki modülü DeltaV tarafından yerli imkanlarla üretiliyor. Güneş panelleri ise TÜBİTAK MAM’dan tedarik edilecek.

AYAP-1 Görevinde Neler Yapılacak?

Ay Araştırma Görevi'nde (AYAP-1) Türkiye'nin uzay aracı yerli roketle uzaya fırlatıldıktan sonra Milli Hibrit İtki sistemi devreye girecek ve uzay aracını Ay'ın yörüngesine taşıyacak. Milli teknolojiler kullanılarak Ay'ın yüzeyine gezen araç indirilecek.

Bu görev ile şunlar amaçlanıyor:

• Fırlatma teknolojileri ve derin uzayda çalışan uzay sistemleri konusunda deneyim elde etmek, sistemlerimize uzay tarihçesi kazandırmak,
• Ay’a ulaşan sayılı ülkeler arasına girerek, Türkiye’yi uzay alanında sınıf atlatmak,
• Uzay konusunda ülkemizdeki farkındalığı arttırmak,
• Gezen araç üzerindeki bilimsel deneylerle Dünya bilim ve teknolojisine katkıda bulunmak hedeflenmektedir.

Yerli Uzay Aracının Özellikleri

• Platform Modülü: Bu modül hem Ay’a ulaşmak için gereken ateşlemelerin yapılması hem de Ay'a ulaştıktan sonra gerçekleştirilecek seyrüsefer, görüntüleme ve bilimsel veri toplama gibi görevlerin yerine getirilmesi için gereken çeşitli alt sistemleri barındırıyor.

• Itki Modülü: Hibrit itki sistemi yörünge yükseltme görevinde kullanılarak tarihçe kazanırken çift yakıtlı kimyasal itki sistemi ile yörünge ve yönelim elde etme ateşlemeleri gerçekleştirilecek. DeltaV tarafından geliştirilen hibrit itici kullanılıyor.

• Güneş Paneli: Ay yörüngesindeki operasyonlar sırasında +Z yönü sürekli olarak Ay yüzeyine, X doğrultusu (+ veya - X yönü) ise uçuş (hız vektörü) yönüne doğru bakacak. TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü tarafından üretilecek sabit güneş panelleri aracın hem +X hem de -X yüzeylerinde bulunacak. Böylece bu panellerden biri sürekli güç üretebilecek.

• Haberleşme Sistemi: Uzay Aracında TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilecek ve S ve X bant olmak üzere 2 farklı frekans bandında çalışan haberleşme sistemi bulunacak. Bunlardan S-Bant ile uzkomut ve uzölçüm (uzay aracı sağlık ve durum bilgileri) haberleşmesi gerçekleştirilecek. Ayrıca yörünge belirleme için kullanılacak mesafe ölçümleri de bu haberleşme sistemi üzerinden yapılacak.

Türkiye'nin Ay'a gitmesi için yerli uzay aracının tasarım çalışmaları önemli ölçüde tamamlandı.

Aracın imalatına yakında başlanacak. Bu önemli görev ile Türkiye, uzay alanında önemli bir adım atacak.